Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam

Posted byWebmaster

Het Koninklijk Concertgebouw (in het Nederlands: Koninklijk Concertgebouw), is een concertzaal in Amsterdam, Nederland. De Nederlandse term "concertgebouw" vertaalt zich letterlijk in het Engels als "concertgebouw". Adres: Concertgebouwplein 10 (voormalige adressen: van Baerle-straat (straat) en Museumplein (plein)).

De architect van het gebouw was Adolf Leonard van Gendt, die zich liet inspireren door het twee jaar eerder gebouwde Gewandhaus in Leipzig (en verwoest in 1943). De bouw begon in 1883 in een weiland dat toen buiten de stad lag, in Nieuwer-Amstel, een gemeente die in 1964 Amstelveen werd. In totaal werden 2,186 stapels van twaalf tot dertien meter lang in de grond verzonken.

De zaal is geopend op 11-04-1888 met een openingsconcert, waaraan een orkest van 120 musici en een koor van 500 zangers deelnamen, met werken van Wagner, Händel, Bach en Beethoven. Huisorkest van het Concertgebouw is het Koninklijk Concertgebouworkest (Koninklijk Concertgebouworkest), dat op 3 november 1888 zijn eerste concert in de zaal gaf als Concertgebouworkest. Ook het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Radio Filharmonisch Orkest treden al decennia lang regelmatig op in het Concertgebouw.

De grote zaal (Grote Zaal) biedt plaats aan 1,974 personen en is 44 meter lang, 144 meter breed en 28 meter hoog. De nagalmtijd is 92 seconden zonder publiek, 17 seconden met, waardoor het ideaal is voor het laatromantische repertoire zoals Mahler. Achter de grote zaal bevindt zich een kleinere, ovale zaal, de kleine zaal (Kleine Zaal). De kleine zaal is 56 meter lang en 2.8 meter breed. De meer intieme ruimte is zeer geschikt voor kamermuziek en liederen. De kleine zaal heeft 2.2 zitplaatsen.

Wereldberoemde akoestiek

De akoestiek van de hal was aanvankelijk niet ideaal. In de zomer van 1899 werd het podium drastisch verkleind en vlakker gemaakt om de klankverhouding tussen strijkers en koperblazers te verbeteren. Willem Mengelberg (1871-1951) was nauw betrokken bij deze ingrijpende verbouwing en voelde feilloos aan wat er nodig was.

Een vergelijkbare ambitie om het maximale uit zijn orkest te halen, blijkt uit de nieuwe contrabassen die een jaar later (1900) werden aangeschaft, deels gefinancierd door particulieren. Deze vorm van ondersteuning is nog actueel onder auspiciën van de Stichting Donateurs Koninklijk Concertgebouworkest.

Een ander aspect dat de Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO) is het contact dat in 1903 werd gelegd met Gustaaf Mahler (1860-1911). Het vormde niet alleen de basis voor de Mahler-traditie, maar zou ook typerend blijken te zijn voor de Amsterdamse betrokkenheid bij hedendaagse muziek.

Het Concertgebouw is een van de meest fundamentele oorzaken van de hoge vlucht die de Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO) nam snel. 'Een goed publiek is een goed orkest', zegt dirigent Maris Jansons (1943), 'als een goed instrument je spel verbetert'.

De paradox is dat de zaal buitengewoon moeilijk is voor de artiesten om in te spelen. Niemand weet het beter dan Bernard Haïtink (1929), die de concerten van Willem Mengelberg (1871-1951) eind jaren dertig (1938): 'De musici horen hun collega's slecht en moeten op het podium naar hen luisteren. Dit nadeel lijkt het orkest ten goede te zijn gekomen: elke repetitie worden de luisteraars opnieuw op de proef gesteld '.

'Het is bewonderenswaardig hoe het orkest erin slaagt dit onophoudelijke probleem het hoofd te bieden', zegt dirigent Ivan Fischer (1951). 'Op de een of andere manier komen ze als behendige kat altijd op de been. Het resultaat is het prachtige, uniek gefuseerde geluid dat ongeëvenaard is voor het laatromantische repertoire '.

Het orkest kon vanaf het begin dagelijks in de zaal repeteren. Weinig toporkesten hebben zo een ononderbroken geschiedenis met hun thuisbasis.

In Duitsland zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog veel zalen verwoest. Zoals de Berliner Philharmoniker en het Gewandhaus in Leipzig, die Amsterdam als voorbeeld dienden. Het Concertgebouw ontsnapte op 26-11-1944 ternauwernood aan een bombardement. Grote Europese steden als Londen, Parijs, Madrid en Rome hebben meerdere locaties, maar niet de kwaliteit van het Concertgebouw.

Meer

Het orgel is in 1890 gebouwd door de orgelbouwer Michael Maarschalkerweerd uit Utrecht en in de jaren 1990-1993 gerenoveerd door orgelbouwer Flentrop. Het heeft 60 registers op drie divisies en pedaal.

Op 11-04-2013, ter gelegenheid van het 125-jarig jubileum van het gebouw, verleende Koningin Beatrix de Koninklijke titel “Koninklijk” aan het gebouw, net als voorheen aan het Koninklijk Concertgebouworkest. Vanwege de hoog aangeschreven akoestiek wordt het Concertgebouw beschouwd als een van de beste concertzalen ter wereld, samen met plaatsen als Boston's Symphony Hall en de Musikverein in Wenen.

Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Kaart. Van links naar rechts: 1. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam, 2. Stedelijk Museum, 3. Van Gogh Museum, 4. Rijksmuseum, 5. Leidseplein (niet op de kaart). Het (gras) plein voor de Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam heet “Museumplein”.

Jaar 1883. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Ontwerp door van Gendt.

Beheerders van het Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam:

Jaar 1866. De Van Baerlestraat (straat) met de Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam in opbouw. Schilderij door JMA Rieke.

Jaar 1888. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Openingsconcert. Schilderij door N. van der Waay. 11-04-1888.

Jaar 1890. De Willemsparkweg is in aanbouw. Schilderij van Marie Heineken. Aan de achterkant, in de weilanden, de achterkant van de Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

Jaar 1890. Gestanste ansichtkaart Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Gepubliceerd in Frankfurt.

Jaar 1896. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

Jaar 1898. 08-09-1898. Eerste koninklijk bezoek. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam, Toonkunst koor en Willem Mengelberg (1871-1951). Kroningsconcert Koningin Wilhelmina (1880-1962). Matinee. Koningin Wilhelmina aanwezig. Foto door JH de Bussy. De kroning vond plaats op 06-09-1898. 1/2.

Jaar 1898. 08-09-1898. Eerste koninklijk bezoek. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam, Toonkunst koor en Willem Mengelberg (1871-1951). Kroningsconcert Koningin Wilhelmina (1880-1962). Matinee. Koningin Wilhelmina. De kroning vond plaats op 06-09-1898. 2/2.

Jaar 1899. Of eerder. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

Jaar 1903. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam plein (voormalig Jan Willem Brouwersplein). Concertgebouw aan de rechterkant. Schilderij door HHJ Misset. Dit is het jaar Gustaaf Mahler (1860-1911) Amsterdam voor het eerst bezocht.

Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

Jaar 1905. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

Jaar 1908. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Congres van de Wereldvereniging voor vrouwenkiesrecht.

Jaar 1909. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Gustaaf Mahler (1860-1911) met Nederlandse collega's (fotograaf: WA van Leer voor “Weekblad voor muziek”):

Van links naar rechts:

  1. Cornelis Dopper (1870-1939) (Tweede dirigent van de Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO / KCO)).
  2. Gustaaf Mahler (1860-1911).
  3. Hendrik Freijer (1876-1955) (Beheerder van het Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO / KCO)).
  4. Willem Mengelberg (1871-1951) (Chef-dirigent van de Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO / KCO).
  5. Alphons Diepenbrock (1862-1921) (Componist).

Gustav Mahler zelf in Nederland (1903, 1904, 1906, 1909 en 1910).

09-03-1912 Amsterdam: Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO), Willem Mengelberg (1871-1951), Nederlandse première van Symfonie nr. 8. Versie 1906. Gertrude Forstel (1880-1950), Emma Bellwidt (1879-1937), Ottilie Metzger-Lattermann (1878-1943), Anna Erler Schnaudt (1878-1963), Felix Senius (1868-1913), Nicola Geisse-Winkel (1872-1932), W.Femten, Toonkunst koor. 09-03-1912 Wenen: Namens Willem Mengelberg (1871-1951) en Toonkunst koor, wordt een krans op die van Mahler gelegd Graf door de Nederlandse consul Rive.

1913. 11-04-1913. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Leden van het bestuur. Foto gemaakt ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum. Achterin een ets van Gustav Mahler van Emil Orlik (1870-1932):

Van links naar rechts:

  1. Jan Dudok van Heel (1867-1930).
  2. Henricus Joannes van Ogtrop (1866-1914).
  3. Richard van Rees (1853-1939).
  4. Gerrit Hendrik de Marez Oijens (1811-1883).
  5. Hendrik (Han Henri) de Booy (1867-1964).
  6. Hendrik Freijer (1876-1955).

1913. 24-04-1913. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Gedenkplaat 25-jarig bestaan, 24-04-1913, 26-04-1913 en 27-04-1913.

1914. 04-05-1914. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Solisten en leden van het bestuur. Foto genomen na een uitvoering van de Matthäus Passion:

Van links naar rechts, zittend:

  1. Thom. Denijs (bas).
  2. Pauline de Haan-Manifarges (alt).
  3. Johannes Messchaert (1857-1922) (bas).
  4. Aaltje Noordewier-Reddingius (1868-1949) (sopraan).
  5. Gervase Elwes (tenor).

Van links naar rechts, staand:

  1. Evert Cornelis (1884-1931).
  2. Jan Dudok van Heel (1867-1930).
  3. Jo Beukers-van Ogtrop (1865-1948).
  4. Charles Ernest Henri Boissevain (1868-1940).
  5. Willem Mengelberg (1871-1951).
  6. Gerrit Hendrik de Marez Oyens (1811-1883).
  7. en anderen.

21-05-1920. Mahlerfestival 1920 AmsterdamGedenkplaat. Groep van drie. Plaats: Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam, grote zaal, bij ingang links, voorzijde podium. Na een toespraak van Hendrik Freijer (1876-1955)werden twee plaquettes naar ontwerp van beeldhouwer Toon Dupuis (1877-1937) (en uitgevoerd door de firma Begeer) onthuld met de beeltenissen van Mahler en Mengelberg. Zien Mahlerfestival 1920 Amsterdam.

1920. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Tuin achter het gebouw.

Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Verwijdering van de tuin achter het gebouw (jaren 1920).

Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

1928. Poster 40ste verjaardag Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

1928. Repetitie Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO) 40ste verjaardag Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

1928. 28-04-1928: 40ste verjaardag Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Programma: Das Lied von der Erde. Geleider Willem Mengelberg (1871-1951). (Ten behoeve van het Mahler-monument in Wenen.)

06-05-1938. 50ste verjaardag Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

1938. 06-05-1938. 50ste verjaardag van de Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Galaconcert Gustav Mahler - Symfonie nr. 8, dirigent Willem Mengelberg (1871-1951). Op de foto: Rudolf Mengelberg (1892-1959), Alma Mahler (1879-1964), Frans Werfel (1890-1945) en wethouder Emanuel Boekman. Ook koningin Wilhelmina aanwezig bij het jubileum.

1938. 07-05-1938. 50ste verjaardag van de Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Recensie in De Kunst.

1940-1945. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam tijdens de Duitse bezetting. TWEEDE WERELDOORLOG.

1947. 25-10-1947 Bruno Walter (1876-1962) en Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO) in repetitie in de Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

1952. Bruno Walter (1876-1962), Elisabeth Schwarzkopf (1915-2006) en de Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO) functie in het Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam na een optreden van Gustav Mahlers ' Symfonie nr. 4.

Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. De namen van de leden van de Gustav Mahler Kring worden vermeld op het Eretableau in de Spiegelzaal en in publicaties van Het Concertgebouw Fonds. Zie plattegrond begane grond op deze pagina.

1950 / 1995. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Buste van Gustaaf Mahler (1860-1911) door zijn dochter Maria Anna Mahler (Putzi) (1902-1907). Geschenk van kleindochter van Mahler Marina Fistoulari Mahler (1943) aan de Koninklijk Concertgebouw ter gelegenheid van de Gustav Mahlerfestival Amsterdam 1995. Mahlers dochter Anna Justine Mahler (Gucki) (1904-1988) werd geïnspireerd door het beeld dat ze had als kind van haar vader. Dit is het enige bronzen afgietsel van deze Mahler buste. Locatie buste Gustaaf Mahler (1860-1911) in de gang van de Eerste verdieping (Verdieping 1) tussen de deuren “Podium Zuid & Midden” en “Podium Noord & Midden”, toegankelijk voor alle bezoekers. Zie plattegrond van de eerste verdieping op deze pagina.

1950 / 1995. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Buste van Gustaaf Mahler (1860-1911) door zijn dochter Maria Anna Mahler (Putzi) (1902-1907). Geschenk van kleindochter van Mahler Marina Fistoulari Mahler (1943) aan de Koninklijk Concertgebouw ter gelegenheid van de Gustav Mahlerfestival Amsterdam 1995. Mahlers dochter Anna Justine Mahler (Gucki) (1904-1988) werd geïnspireerd door het beeld dat ze had als kind van haar vader. Dit is het enige bronzen afgietsel van deze Mahler buste. Locatie buste Gustaaf Mahler (1860-1911) in de gang van de Eerste verdieping (Verdieping 1) tussen de deuren “Podium Zuid & Midden” en “Podium Noord & Midden”, toegankelijk voor alle bezoekers. Zie plattegrond eerste verdieping op deze pagina.

2012. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Giuliano Sommerhalter speelt Ferntrompete in Gustav Mahlers Symfonie nr. 1 in de gang van de Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

2017. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam.

Zowel de grote als de kleine zaal zijn versierd met de namen van de componisten die het meest gewaardeerd werden tijdens de bouw van het gebouw (en zelfs daarna). De namen op de balkonranden in de Grote Zaal zijn van componisten die er hebben opgetreden of van wie een werk in première is gegaan: Strawinsky, Willem Pijper (1894-1947), Ravel, Reger, Wagenaar, Tschaikovsky, Zweers, Bruckner, Mahler, Franck, Diepenbrock, Debussy, Dopper, Rich. Strauss, Röntgen, Bartók, Dvo? Ák.

2017. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Hal, gezien vanaf balkon midden voorzijde.

2018. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Hal links.

2018. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Voorbalkon, eerbetoon van Mahler.

2018. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Balkon vooraan, eerbetoon aan Mahler.

2018. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Begane grond. Kaart.

2018. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Eerste verdieping. Kaart. Buste Gustaaf Mahler (1860-1911) in de gang van de Eerste verdieping (Verdieping 1) tussen de deuren “Podium Zuid & Midden” en “Podium Noord & Midden”, toegankelijk voor alle bezoekers.

Legende

  • Achterzaal = Achterzaal
  • Balkon = Balkon
  • Begane grond = Begane grond
  • Bewaakte garderobe = Bewaakte kledingkast
  • Borden = Platform
  • Buste = buste Gustaaf Mahler (1860-1911) in de gang van de Eerste verdieping (Verdieping 1) tussen de deuren “Podium Zuid & Midden” en “Podium Noord & Midden”, toegankelijk voor alle bezoekers.
  • Entree = Entree
  • Entree artiesten = Entree artiesten
  • Foyer = lobby
  • Grote zaal = Grote zaal
  • Ingang = ingang
  • Kassa = Kassa
  • Kleine zaal = Kleine zaal
  • Onbewaakte garderobe = Onbewaakte kledingkast
  • Podium = Podium
  • Rang = Beoordeling
  • Spiegelzaal = Spiegelzaal
  • Trap = Trap
  • Verdieping = Verdieping
  • Verdieping 1 = Eerste verdieping
  • Voorzaal = Voorzaal
  • Zaal = Hal

2018. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Begane grond. Grote hal. Zitplaatsen. Kaart.

2019. Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam. Begane grond. Kleine zaal. Zitplaatsen. Kaart.

Enkele componisten functie in het Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam:

Enkele geleiders functie in het Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam in Mahlers jaren:

Als u fouten heeft gevonden, laat het ons dan weten door die tekst te selecteren en op te drukken Ctrl + Enter.

Gerelateerde berichten:

Mahlerfestival 1920 Amsterdam Hendrik (Han Henri) de Booy (1867-1964) StandaardminiatuurWillem Mengelberg (1871-1951) StandaardminiatuurDe nalatenschap van Gustav Mahler Mahlerfestival 1995 Amsterdam Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam (RCO)

Spelfoutenrapport

De volgende tekst wordt naar onze redactie gestuurd:

Verzenden